Το σημείωμα αυτό δεν είναι γραμμένο για οφθαλμιάτρους ή εν γένει γιατρούς. Είναι γραμμένο απλά για ανθρώπους που θέλουν να μάθουν για την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Για εκείνους που λένε «έχω ωχρά» πιστεύοντας ότι η ωχρά κηλίδα είναι η νόσος... Ας δούμε, λοιπόν, τι είναι ωχρά κηλίδα.
Ωχρά κηλίδα είναι το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς, του βυθού του ματιού. Ο αμφιβληστροειδής, άρα και η ωχρά, είναι νευρικός ιστός με κατάλληλα διαμορφωμένα κύτταρα (φωτοϋποδοχείς) που μετατρέπουν το φως, άρα και την εικόνα, σε ηλεκτρικά ερεθίσματα τα οποία μεταφέρονται με τα οπτικά νεύρα στον εγκέφαλο που τελικά συνειδητοποιεί την εικόνα, δηλαδή βλέπει...
Η ωχρά έχει πληθώρα φωτοϋποδοχέων και «βλέπει» την ευκρινέστερη και κεντρική εικόνα, τις λεπτομέρειες... Σε αυτή βασιζόμαστε για να διαβάζουμε, να γράφουμε, να οδηγούμε, να κάνουμε όλες τις λεπτοδουλειές...
Τι είναι η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας;
Είναι μία, από τις πολυάριθμες, νόσος της ωχράς κηλίδας που συνδέεται με την ηλικία και που βαθμιαία καταστρέφει τη σαφή κεντρική όραση. Η ΗΕΩ (ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας) δεν είναι επώδυνη.
Ποιοι είναι οι τύποι της ΗΕΩ και σε τι διαφέρουν;
Χωρίς να μπούμε σε λεπτομέρειες, είναι 2: η ξηρά μορφή και η υγρή μορφή.
Η ξηρή ΗΕΩ είναι η αργή καταστροφή των φωτοϋποδοχέων της ωχράς, με αποτέλεσμα να παραμορφώνεται και να θολώνει η κεντρική όραση του ασθενούς. Συνήθως αφορά και τα δύο μάτια αλλά μπορεί το ένα να προηγηθεί του άλλου. Ενα από τα πιο συνηθισμένα ευρήματα στην εξέταση είναι τα drusen (ντρούζεν), μικρές κίτρινες εναποθέσεις κάτω από τον αμφιβληστροειδή, που βρίσκονται συχνά σε ανθρώπους πάνω από τα 60. Αυτά δεν ρίχνουν την όραση, όταν όμως συρρέουν και μεγαλώνουν συνδέονται με το ρίσκο της εμφάνισης ξηράς ή υγρής ΗΕΩ. Η ξηρή μορφή έχει 3 στάδια: Το πρώιμο στάδιο, με πολυάριθμα drusen μικρού και μέτριου μεγέθους, χωρίς πτώση της όρασης ή άλλα συμπτώματα. Το ενδιάμεσο στάδιο, με μεγαλύτερα, συρρέοντα drusen, με θόλωση του κέντρου της όρασης ή/και παραμόρφωση της κεντρικής εικόνας. Και το προχωρημένο στάδιο, που πλέον έχουν καταστραφεί πολλοί φωτοϋποδοχείς και η κεντρική όραση έχει επηρεαστεί πολύ. Το 90% των ασθενών με ΗΕΩ έχουν ξηρού τύπου.
Η υγρή μορφή της ΗΕΩ έρχεται σε ένα ποσοστό ασθενών μετά την ξηρή. Αναπτύσσονται ανώμαλα αγγεία κάτω από την ωχρά. Τα νεοαγγεία αυτά είναι ιδιαίτερα εύθραυστα και από αυτά διηθείται υγρό και αιμορραγούν εύκολα, με αποτέλεσμα την κάθετη πτώση της κεντρικής όρασης.
Η βαριά πτώση της όρασης μπορεί να συμβεί τόσο στο προχωρημένο στάδιο της ξηρής καθώς και στην υγρή μορφή της ΗΕΩ και το ρίσκο όταν υπάρχουν αυτές οι μορφές στο ένα μάτι είναι μεγάλο για το άλλο.
Παράγοντες κινδύνου
1. Ηλικία
2. Παχυσαρκία
3. Οικογενειακό ιστορικό
4. Φύλο (μεγαλύτερο ρίσκο οι γυναίκες)
5. Κάπνισμα
6. Διατροφικές συνήθειες (χωρίς φρούτα, λαχανικά, ψάρια κ.λπ.)
Διάγνωση
Απαιτείται εξέταση από ειδικό οφθαλμίατρο, άμεσα με τα πρώτα συμπτώματα: θόλωση κεντρικής όρασης ή/και παραμορφοψίες.
Χρειάζεται εξέταση οπτικής οξύτητας, Amsler test, αγγειογραφία με φλουροσεΐνη ή/και ινδοκυανίνη και σίγουρα Τομογραφία Οπτικής Συνοχής (OCT).
Οι εξετάσεις αυτές είναι απαραίτητες τόσο για τη διάγνωση όσο και για την παρακολούθηση της πορείας της νόσου.
Θεραπεία (...η καλύτερα αγωγή)
Ξηρού τύπου: Πριν φτάσει στην απώλεια κεντρικής όρασης προσπαθούμε να μειώσουμε το ρίσκο χρησιμοποιώντας καθημερινά την αγωγή AREDS, με υψηλές δόσεις αντιοξειδωτικών και ψευδαργύρου και χαλκού. Κυκλοφορούν διάφορα σκευάσματα που καλό είναι να συνταγογραφούνται από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο. Γίνονται σοβαρές έρευνες για την ξηρού τύπου ΗΕΩ με αποτελεσματικότερες θεραπείες, ακόμα και γονιδιακές...
Υγρού τύπου:
1 Θερμικό Laser (πρόβλημα η καταστροφή φωτοϋποδοχέων και οι συχνές υποτροπές της νεοαγγείωσης)
2 Φωτοδυναμική Θεραπεία (συνδυασμός ένεσης φωτοευαίσθητης ουσίας ενδοφλέβια και ενεργοποίηση καταστροφής των νεοαγγείων με φως στην ωχρά, δεν αποτρέπει υποτροπές και απλώς ελαττώνει τον ρυθμό της απώλειας όρασης, έχει όμως τις χρήσεις της)
3 Ενέσεις αντιαγγειογενετικών ουσιών στην υαλοειδική κοιλότητα. Αναστέλλει παράγοντες (VEGF) που δημιουργούν τα νεοαγγεία που καταστρέφουν την ωχρά. Χρειάζονται πολλές ενέσεις συνήθως, αλλά αρκετές φορές η πρόοδος της νόσου ανακόπτεται και είναι ενίοτε δυνατή και μια βελτίωση της κεντρικής όρασης. Τα φάρμακα είναι αρκετά ακριβά και χρειάζεται συχνή παρακολούθηση για να επαναλαμβάνεται η θεραπεία όταν αυτό είναι αναγκαίο.
Στην Ελλάδα εφαρμόζονται όλες οι αγωγές από πολλούς έγκριτους συναδέλφους τόσο σε δημόσια νοσοκομεία όσο και σε ιδιωτικά ιατρεία και κέντρα, οι οποίες αποτελούν κύρια θέματα του συνεδρίου που οργανώνει η Εταιρεία Υαλοειδούς και Αμφιβληστροειδούς κάθε χρόνο τον Ιανουάριο στο Hilton.
Αυτές τις μέρες (9-10 Οκτώβρη 2009) διοργανώνεται σημαντικό διεθνές συνέδριο (AMD 2009) στο Μέγαρο Μουσικής με θέμα την ΗΕΩ και τις προοπτικές θεραπείας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου