Οι μεταφυσικες ρητοριες του ΚΚΕ

του Σταύρου Παναγιωτίδη

O Νίκος Ζαχαριάδης σε συγκέντρωση το καλοκαίρι του 1945 στην Αθήνα (Μιχ. Κατσίγε- ρας, «Ελλάδα 20ός αιώνας. Οι φωτογραφίες», τόμ. Α΄: 1900-1945, Ποταμός, Αθήνα 2000).

Ας σκεφτούμε κάποιον που προσπαθεί να οργανώσει ένα βουνό από παλιά χαρτιά στα κατάλληλα συρτάρια. Όποιοι έχουν προσπαθήσει κάτι ανάλογο, ξέρουν πως όσο πιο γενικές είναι οι κατηγορίες μέσα στις οποίες οργανώνει κανείς το υλικό του, τόσο πιο εύκολη είναι η ταξινόμηση. Αν όμως το παρακάνει, όταν επιχειρήσει να ξαναβγάλει το υλικό του στο φως, εκεί καταλαβαίνει πως το σύστημα που είχε επιλέξει είναι τόσο χονδροειδές και απλουστευτικό, ώστε δεν του επιτρέπει να κάνει κάτι σοβαρό με τα στοιχεία του πέρα από το να τα φυλάει.

Προσπαθώντας να οργανώσει και να κλείσει τις ανοιχτές υποθέσεις που έχει με το παρελθόν του, στο ίδιο σφάλμα περιπίπτει και το ΚΚΕ. Και το οδηγεί εκεί ο σχηματικός και χονδροειδής τρόπος με τον οποίο η ηγεσία του βλέπει τα πράγματα και τον οποίο διαχέει στο κομματικό σώμα. Καλοί-κακοί, ήρωες-χαφιέδες, επαναστάτες-οπορτουνιστές. Οι πρόσφατες αποκαταστάσεις των Ζαχαριάδη, Βελουχιώτη και Βαβούδη δεν είναι παρά το επιστέγασμα της πολιτικής στρατηγικής του ΚΚΕ των τελευταίων είκοσι χρόνων. Πολλοί έκριναν ως υποκριτική την ταυτόχρονη αποκατάσταση των Ζαχαριάδη και Βελουχιώτη. Δεν θα συμφωνήσω. Στην εσωτερική λογική του ΚΚΕ, είναι απολύτως συμβατή η παρουσία των δύο στο ίδιο κάδρο. Ο Ζαχαριάδης δικαιώνεται ως Γραμματέας του ΚΚΕ, παρά τη σύγκρουση του με τον Βελουχιώτη. Ο τελευταίος, αν και, με βάση την τωρινή αντίληψη του ΚΚΕ, είχε δίκιο στην εναντίωση του στη Βάρκιζα, διαφωνώντας δημοσίως παραβίασε τις αποφάσεις του ΚΚΕ και την αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού. Για αυτό και αποκαθίσταται μεν πολιτικά, αλλά όχι και κομματικά. Καμία ασυνέπεια, καμία αντίφαση.

Το πρόβλημα είναι αλλού. Πρώτη αντίφαση, η κοινή παρουσία στο κάδρο των κομματικών ηρώων του Ζαχαριάδη και του Πλουμπίδη, ο οποίος εδώ και λίγο καιρό έχει επίσης αποκατασταθεί. Ο Πλουμπίδης, μια από τις πιο λαμπρές μορφές του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, στιγματίστηκε από τον Ζαχαριάδη ως προδότης και αφέθηκε εκτεθειμένος στα χέρια του μετεμφυλιακού κράτους. Η κοινή τους παρουσία στο κομματικό μαρτυρολόγιο δεν δικαιολογείται κατά κανέναν τρόπο, παρά μόνο με την χονδροειδή διαχείριση του παρελθόντος στην οποία αναφερθήκαμε παραπάνω, βάζοντας δηλαδή τα σκουπίδια και τις λεπτομέρειες κάτω από το χαλί ή στριμώχνοντας τα όπως-όπως μέσα στα συρτάρια. (περισσότερα…)