Η κόκκινη γραμμή

Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΥ

Ο πρωθυπουργός εκάλεσε τους εκλεκτούς του έθνους να αγνοήσουν «έξωθεν πιέσεις», να στηρίξουν το Μεσοπρόθεσμο, ακολουθώντας «πατριωτική συνείδηση». Ο ίδιος, με ποιητικό οίστρο, διευκρίνισε ότι η θετική ψήφος αποτελεί προϋπόθεση για «την επιβίωση, την ανάπτυξη, τη δικαιοσύνη, την προοπτική της χώρας, την εθνική επιτυχία».

Τουλάχιστον, ο υπουργός των Οικονομικών είχε προλάβει να αιτιολογήσει τη στήριξη στο επίμαχο πρόγραμμα, όχι με βάση ανύπαρκτες αρετές και κενές επαγγελίες, αλλά επισείοντας τον επαπειλούμενο εξανδραποδισμό από τους πιστωτές.
Ωστόσο, είτε με ποιητική έξαρση είτε με αντιποιητική ωμότητα, το δίλημμα στο οποίο ο πρωθυπουργός καθηλώνει τον ελληνικό λαό είναι: «Να μην πτωχεύσουμε σήμερα, για να πτωχεύσουμε αύριο». Οσον αφορά την «πατριωτική συνείδηση», ποιος πιστεύει ότι αναφέρεται σε κάτι άλλο, πέρα από την απόλυτη ασυνειδησία και καθυπόταξη του κάθε εκλεκτού στην αυθαιρεσία του ηγέτη, από την οποία εξαρτάται η προσεχής επανεκλογή του;
Δεν είναι πρώτη φορά στην ιστορία του διεθνούς δανεισμού που δανειστές εκβιάζουν οφειλέτες. Ομως, πρόσθετα στοιχεία επιδεινώνουν σήμερα ακόμη περισσότερο τον εκβιασμό, με οπωσδήποτε επαχθέστερες για όλους συνέπειες στον ορίζοντα της εκβιαστικής περιόδου. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα έπρεπε να διαθέτουν πολιτικό ορίζοντα, διακριτό από εκείνο των τραπεζών. Αλλά ακόμη και αν ταυτίζονται με αυτές, η ελληνική θα όφειλε να διαχωρίζει τη θέση της, όχι για να αποφεύγει την αποπληρωμή, αλλά για να προστατεύει το ελληνικό εισόδημα, από το οποίο εξαρτάται τελικά και η αποπληρωμή.
Να επισημαίνει στους πιστωτές ότι με κάθε «διάσωση» εκτινάσσεται το δημόσιο χρέος της «διασωζόμενης» χώρας, ενώ παράλληλα καταποντίζεται το εισόδημά της. Σε βάθος χρόνου, οι «διασώσεις» καθιστούν το χρέος «μη-βιώσιμο» και «μη-διαχειρίσιμο», με συνέπεια την επίσπευση της παύσης πληρωμών. Σε αυτή θα έχουν συμβάλει πολύ περισσότερο όσοι σήμερα με δουλοπρέπεια υιοθετούν τα Μνημόνια, παρά όσοι διαπιστώνουν τον αντιλαϊκό και αντιοικονομικό χαρακτήρα τους, όπως επίσης τις ασυναρτησίες και ασυμβατότητές τους.
Η ευρωπαϊκή στήριξη της χώρας μας εμφανίζεται ως προϊόν «δίκαιης ανταλλαγής»: «διάσωση» έναντι «μεταρρυθμίσεων». Εάν οι τελευταίες λιμνάζουν, τότε η πρώτη διακόπτεται. Ομως, από πότε άραγε οι δραματικές περικοπές μισθών και συντάξεων, δημόσιων δαπανών για υγεία και εκπαίδευση, οι εκποιήσεις επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας ονομάζονται «φιλόδοξες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις»; Από πότε άραγε η εκτίναξη της ανεργίας στα σημερινά πρωτοφανή ύψη, που επαγγέλλονται όχι κάποιο μέλλον αλλά το απόλυτο παρελθόν, σκοτεινές περιόδους της ιστορίας, θα πρέπει να θεωρείται θετικός δείκτης για την πορεία των «διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων», ενώ στην πραγματικότητα αυτή δεν είναι τίποτε άλλο παρά άμεση συνέπεια των κυβερνητικών μέτρων, που εξασφαλίζουν την κατεδάφιση της οικονομίας και την εξάλειψη κάθε παραγωγικού ορίζοντα;
Από πότε άραγε η απόγνωση των εργαζομένων, όπως και των επιχειρήσεων, που καθηλώνονται σε αδιέξοδο και άγονται σε χρεοκοπία, νομιμοποιείται ως δήθεν «δίκαιη ηθική και σωφρονιστική κύρωση» εις βάρος όσων είχαν μάθει να ζουν με δανεικά; Από πότε άραγε κάθε καθυστέρηση στις διαβόητες «μεταρρυθμίσεις» θα ερμηνεύεται ως «ελληνικός εκβιασμός» έναντι της Ευρώπης, στον οποίο η τελευταία «δεν θα πρέπει να υποκύψει», όπως διατείνεται ο Γερμανός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Γιούργκεν Σταρκ;
Οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» επισημαίνουν ότι όσο οι ελλειμματικές χώρες της ευρωζώνης περικόπτουν εισοδήματα για να «διορθώσουν» τις ανισορροπίες τους τόσο τα πλεονάσματα της Γερμανίας θα «διορθώνονται» κι αυτά, θα εξανεμίζονται. Οσο οι πρώτες επανέρχονται στην οδό της «αρετής» τόσο η δεύτερη θα απομακρύνεται από αυτήν. Οσο η ανθρωπότητα βρισκόταν στον αστερισμό του άκρατου φιλελευθερισμού, προ του 1930, οι ελλειμματικές χώρες οδηγούνταν σε πτώχευση, με αρνητικές συνέπειες πολλών δεκαετιών για το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας.
Τα πράγματα άλλαξαν με τον Αμερικανό πρόεδρο Ρούζβελτ (1935): σε περίοδο κρίσης οι δημόσιες δαπάνες δεν περικόπτονται, αλλά επεκτείνονται, με προτεραιότητα στη διατήρηση της απασχόλησης, βάση για παραγωγική αναδιάταξη της οικονομίας. Εκτός από το Νιου Ντιλ στο εσωτερικό, η Αμερική πρόσφερε μεταπολεμικά Σχέδιο Μάρσαλ προς εξωτερικό, προς ανόρθωση των προβληματικών εταίρων της, από την οποία φυσικά η ίδια άντλησε μέγιστο όφελος. Η ιστορία απέδειξε ότι αποδίδει περισσότερα στον δανειστή η παραγωγική στήριξη του οφειλέτη και της διεθνούς σταθερότητας, παρά η ετεροβαρής εξασφάλιση του πρώτου μέσω επιβολής κυρώσεων στον δεύτερο. Αυτό δεν συνιστά εκβιασμό του αδύναμου, αλλά «κόκκινη γραμμή» της οικονομίας, που πρέπει να τηρείται προς κοινό συμφέρον αμφοτέρων.

kvergo@gmail.com