Της ΣΟΦΙΑΣ ΝΕΤΑ
Οταν ταξινομείται σύμφωνα με την αιτιολογία, η αϋπνία είναι είτε πρωτοπαθής είτε δευτεροπαθής (συνυπάρχουσα με άλλη νόσο).
Πρωτοπαθής αϋπνία
Η πρωτοπαθής αϋπνία είναι μια διαταραχή ύπνου που παρουσιάζεται χωρίς να υπάρχει κάποια συγκεκριμένη υποκείμενη πάθηση. Η πρωτοπαθής αϋπνία θεωρείται ότι προσβάλλει 1-10% του γενικού πληθυσμού. Τα πιο συνήθη αίτια πρωτοπαθούς αϋπνίας είναι βιολογικά, γνωστικά/ψυχολογικά και συμπεριφορικά.
Βιολογικά αίτια
Ορισμένα άτομα με αϋπνία ενδέχεται να έχουν προδιάθεση για υψηλά επίπεδα αφύπνισης, η οποία οδηγεί σε αδυναμία έναρξης ή διατήρησης του ύπνου.
Ψυχολογικά αίτια
Ορισμένα άτομα με αϋπνία ενδέχεται να έχουν αυξημένη τάση να συλλογίζονται διάφορα πράγματα. Μπορεί να έχουν υψηλότερα επίπεδα άγχους, μη ρεαλιστικές προσδοκίες σχετικά με τις απαιτήσεις του οργανισμού τους σε ύπνο και ενδέχεται, επίσης, να πανικοβάλλονται λόγω της αδυναμίας τους να κοιμηθούν και της επίδρασης που θα έχει αυτό στη λειτουργικότητά τους την επόμενη ημέρα. Εχει αποδειχθεί ότι, παρά το γεγονός ότι τα άτομα που πάσχουν από αϋπνία και εκείνα που δεν αντιμετωπίζουν τέτοιο πρόβλημα ενδέχεται να παρουσιάζουν παρόμοια επίπεδα άγχους, οι άνθρωποι που δεν κοιμούνται καλά τείνουν να αντιλαμβάνονται ορισμένα συμβάντα ως πιο αγχογόνα σε σύγκριση με τα άτομα που δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα ύπνου. Οι αυξήσεις σε μικρότερης σημασίας αγχογόνα ερεθίσματα (π.χ. συζυγικές διαφωνίες ή εργασιακό άγχος, που είναι πιθανόν να συμβαίνουν σε καθημερινή βάση) επίσης συσχετίζονται με αύξηση του χρόνου που παραμένει ένα άτομο ξύπνιο και με χειρότερη ποιότητα ύπνου.
Συμπεριφορικά αίτια
Τα αίτια αυτά μπορούν να διαιρεθούν περαιτέρω σε αυτά που σχετίζονται με ένα εξωτερικό ερέθισμα και αυτά που σχετίζονται με τις υγιεινές συνήθειες ύπνου.
*Ερεθίσματα του περιβάλλοντος
Πρόκειται για μία συμπεριφορά που αποκτάται με την πάροδο του χρόνου. Ο πάσχων αντιλαμβάνεται το κρεβάτι και το υπνοδωμάτιο ως ασύμβατα με τη συμπεριφορά που προηγείται του ύπνου.
*Υγιεινές συνήθειες ύπνου
Οι ανθυγιεινές για τον ύπνο συνήθειες περιλαμβάνουν την κατανάλωση ροφημάτων που περιέχουν καφεΐνη, το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοολούχων, την άσκηση πριν από την κατάκλιση και τη διατήρηση άστατου προγράμματος ύπνου.
Συνυπάρχουσα αϋπνία (δευτεροπαθής αϋπνία)
Η συνυπάρχουσα αϋπνία προκαλείται από μία συγκεκριμένη σωματική ή ψυχολογική πάθηση. Συχνά συνδέεται με ψυχιατρικές διαταραχές, εκ των οποίων η πιο συνήθης είναι η κατάθλιψη. Η συνυπάρχουσα αϋπνία συνδέεται συχνά με ιατρικές διαταραχές, ιδιαίτερα με εκείνες που προκαλούν άλγος ή δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή).
Στα αίτια της συνυπάρχουσας αϋπνίας περιλαμβάνονται:
* Κατάθλιψη
* Χρήση ουσιών
* Καρδιοπνευμονικά νοσήματα
* Οσφυαλγία
* Ρευματοειδής αρθρίτιδα
* Εμμηνόπαυση.
Σε αϋπνία μπορεί να οδηγήσουν και ορισμένες άλλες διαταραχές ύπνου, συμπεριλαμβανομένων της αποφρακτικής άπνοιας ύπνου, του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών και της διαταραχής περιοδικών κινήσεων των άκρων.
Η πρωτοπαθής αϋπνία είναι μια διαταραχή ύπνου που παρουσιάζεται χωρίς να υπάρχει κάποια συγκεκριμένη υποκείμενη πάθηση. Η πρωτοπαθής αϋπνία θεωρείται ότι προσβάλλει 1-10% του γενικού πληθυσμού. Τα πιο συνήθη αίτια πρωτοπαθούς αϋπνίας είναι βιολογικά, γνωστικά/ψυχολογικά και συμπεριφορικά.
Βιολογικά αίτια
Ορισμένα άτομα με αϋπνία ενδέχεται να έχουν προδιάθεση για υψηλά επίπεδα αφύπνισης, η οποία οδηγεί σε αδυναμία έναρξης ή διατήρησης του ύπνου.
Ψυχολογικά αίτια
Ορισμένα άτομα με αϋπνία ενδέχεται να έχουν αυξημένη τάση να συλλογίζονται διάφορα πράγματα. Μπορεί να έχουν υψηλότερα επίπεδα άγχους, μη ρεαλιστικές προσδοκίες σχετικά με τις απαιτήσεις του οργανισμού τους σε ύπνο και ενδέχεται, επίσης, να πανικοβάλλονται λόγω της αδυναμίας τους να κοιμηθούν και της επίδρασης που θα έχει αυτό στη λειτουργικότητά τους την επόμενη ημέρα. Εχει αποδειχθεί ότι, παρά το γεγονός ότι τα άτομα που πάσχουν από αϋπνία και εκείνα που δεν αντιμετωπίζουν τέτοιο πρόβλημα ενδέχεται να παρουσιάζουν παρόμοια επίπεδα άγχους, οι άνθρωποι που δεν κοιμούνται καλά τείνουν να αντιλαμβάνονται ορισμένα συμβάντα ως πιο αγχογόνα σε σύγκριση με τα άτομα που δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα ύπνου. Οι αυξήσεις σε μικρότερης σημασίας αγχογόνα ερεθίσματα (π.χ. συζυγικές διαφωνίες ή εργασιακό άγχος, που είναι πιθανόν να συμβαίνουν σε καθημερινή βάση) επίσης συσχετίζονται με αύξηση του χρόνου που παραμένει ένα άτομο ξύπνιο και με χειρότερη ποιότητα ύπνου.
Συμπεριφορικά αίτια
Τα αίτια αυτά μπορούν να διαιρεθούν περαιτέρω σε αυτά που σχετίζονται με ένα εξωτερικό ερέθισμα και αυτά που σχετίζονται με τις υγιεινές συνήθειες ύπνου.
*Ερεθίσματα του περιβάλλοντος
Πρόκειται για μία συμπεριφορά που αποκτάται με την πάροδο του χρόνου. Ο πάσχων αντιλαμβάνεται το κρεβάτι και το υπνοδωμάτιο ως ασύμβατα με τη συμπεριφορά που προηγείται του ύπνου.
*Υγιεινές συνήθειες ύπνου
Οι ανθυγιεινές για τον ύπνο συνήθειες περιλαμβάνουν την κατανάλωση ροφημάτων που περιέχουν καφεΐνη, το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοολούχων, την άσκηση πριν από την κατάκλιση και τη διατήρηση άστατου προγράμματος ύπνου.
Συνυπάρχουσα αϋπνία (δευτεροπαθής αϋπνία)
Η συνυπάρχουσα αϋπνία προκαλείται από μία συγκεκριμένη σωματική ή ψυχολογική πάθηση. Συχνά συνδέεται με ψυχιατρικές διαταραχές, εκ των οποίων η πιο συνήθης είναι η κατάθλιψη. Η συνυπάρχουσα αϋπνία συνδέεται συχνά με ιατρικές διαταραχές, ιδιαίτερα με εκείνες που προκαλούν άλγος ή δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή).
Στα αίτια της συνυπάρχουσας αϋπνίας περιλαμβάνονται:
* Κατάθλιψη
* Χρήση ουσιών
* Καρδιοπνευμονικά νοσήματα
* Οσφυαλγία
* Ρευματοειδής αρθρίτιδα
* Εμμηνόπαυση.
Σε αϋπνία μπορεί να οδηγήσουν και ορισμένες άλλες διαταραχές ύπνου, συμπεριλαμβανομένων της αποφρακτικής άπνοιας ύπνου, του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών και της διαταραχής περιοδικών κινήσεων των άκρων.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 17/03/2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου