24.12.08

Η διαμάχη για τα επουράνια αρχέτυπα

Του ΣΠΥΡΟΥ ΜΑΝΟΥΣΕΛΗ

Στη σφοδρή διένεξη, ανά τους αιώνες, για την εξουσία των άστρων εμπλέκονται απρόσμενα και οι θεμελιωτές της ψυχαναλυτικής σκέψης: ο Φρόιντ και ο Γιουνγκ.


Αν και το οριστικό διαζύγιο της αστρονομίας από την αστρολογία συντελείται κατά τον 17ο αιώνα, η διαμάχη για τη φύση και τη σημασία των αστρολογικών συμβόλων συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας. Παρά τη σταδιακή υποχώρηση των ερμητικών εξηγήσεων και την επίσημη επικράτηση πιο μηχανιστικών και ορθολογικών εξηγήσεων στην επιστήμη, ο «στοιχειωμένος κόσμος» φαίνεται να επανέρχεται δυναμικά στη δυτική σκέψη μέσω της ψυχανάλυσης.

Ωστόσο οι δύο μεγάλοι πρωταγωνιστές αυτής της σημαντικής επανάστασης, ο Σίγκμουντ Φρόιντ και ο Καρλ Γιουνγκ, κράτησαν εντελώς διαφορετική στάση σχετικά με τη θέση της αστρολογίας.

Για τον Φρόιντ η αστρολογική σκέψη και τα σύμβολά της αποτελούν προβολές του υποκειμενικού ασυνείδητου. Ο «αστρόπληκτος» για τον πατέρα της ψυχανάλυσης δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να προβάλλει στον εξωτερικό κόσμο τις κρυφές προθέσεις των πράξεών του. Οι οποίες όμως στην πραγματικότητα θα έπρεπε να αναζητηθούν σε προσωπικές ασυνείδητες διεργασίες.

Ο Γιουνγκ, αντίθετα, θεωρούσε τα αστρολογικά σημεία και τους πλανήτες ως σύμβολα αρχετυπικών διεργασιών που γεννιούνται από το συλλογικό ασυνείδητο, που είναι κοινό σε όλους τους ανθρώπους. Η αστρολογία για τον Γιουνγκ αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο που επιτρέπει στον αναλυτή την πρόσβαση σε αυτή τη δεξαμενή αρχετύπων που ο ίδιος ονόμαζε «συλλογικό ασυνείδητο».

Ενώ, λοιπόν, ο ορθολογιστής Φρόιντ δεν προσδίδει στη αστρολογία καμία άλλη πραγματικότητα εκτός από αυτήν της σχεδόν μηχανικής προβολής του υποκειμενικού ασυνείδητου στον εξωτερικό κόσμο, ο μυστικιστής-πνευματιστής Γιουνγκ βλέπει στην αστρολογία την άχρονη συνάντηση μεταξύ ατομικής και συλλογικής ψυχής: ένα αρχετυπικό φαινόμενο που αγγίζει την ουσία του ανθρώπου.


ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 20/12/2008

Δεν υπάρχουν σχόλια: