Οι σύγχρονοι άνθρωποι μοιάζουν πολύ περισσότερο μεταξύ τους από γενετική άποψη σε σύγκριση με τα άλλα πρωτεύοντα. Αν συγκρίνει κανείς δύο ανθρώπους από τα δύο πιο απομακρυσμένα σημεία του πλανήτη μας, θα διαπιστώσει ότι το γονιδίωμά τους είναι πολύ πιο όμοιο σε σχέση με το γονιδίωμα οποιουδήποτε ανάλογου ζεύγους χιμπατζήδων, γοριλών ή οποιωνδήποτε άλλων πιθήκων.
Πώς όμως έχασαν σε αυτό το βαθμό οι άνθρωποι ως είδος τη γενετική ποικιλομορφία τους;
Μια νέα επιστημονική έρευνα βρετανών εξελικτικών γενετιστών του πανεπιστημίου Κέμπριτζ δείχνει, για πρώτη φορά, ότι οι πρόγονοί μας έχασαν ένα πολύ μεγάλο μέρος της ποικιλίας των γονιδίων τους σε δύο δραματικά γενετικά «μποτιλιαρίσματα», τα οποία συμπίεσαν απότομα τον ανθρώπινο πληθυσμό, καθώς οι homo sapiens μετακινήθηκαν έξω από την Αφρική πριν 60.000 - 50.000 χρόνια.
H έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences” της Βασιλικής Εταιρίας Επιστημών της Βρετανίας, σύμφωνα με το “Science”. Οι επιστήμονες γνωρίζουν, ήδη από τη δεκαετία του ΄90, ότι οι Αφρικανοί είναι οι άνθρωποι με τη μεγαλύτερη γενετική ποικιλομορφία στον κόσμο, ενώ οι άνθρωποι που εγκατέλειψαν την Αφρική για να εγκατασταθούν στη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και αλλού, δεν έχουν πολλές γενετικές παραλλαγές. Όσο πιο μακριά από την Αφρική ζει σήμερα μια ομάδα ανθρώπων, τόσο μικρότερη ποικιλία εμφανίζει στα γονίδιά της και στα μορφολογικά χαρακτηριστικά της, συμπεριλαμβανομένου του σχήματος του κρανίου.
Η γενετική ποικιλομορφία γενικά θεωρείται καλό πράγμα, επειδή βοηθά τους ανθρώπινους πληθυσμούς να προσαρμόζονται καλύτερα σε νέα κλίματα, νέες διατροφικές συνήθειες, νέες ασθένειες κλπ. Αρκετοί επιστήμονες μέχρι τώρα είχαν υποθέσει ότι όσοι προγονοί μας έφυγαν από την Αφρική, υπέστησαν κάποια διαδικασία γενετικής ανάσχεσης («μποτιλιάρισμα»), που μείωσε την γενετική ποικιλομορφία τους, όμως δεν ήξεραν πώς ακριβώς χάθηκε αυτή η ποικιλία των γονιδίων, που συνέχιζε να υπάρχει σε όσους ανθρώπους παρέμειναν πίσω στην Αφρική.
Νέες μεγάλες βάσεις γενετικών δεδομένων από διαφορετικούς πληθυσμούς έχουν δώσει στους ερευνητές νέες δυνατότητες έρευνας.
Μια θεωρία πρεσβεύει ότι η γενετική ποικιλομορφία χάθηκε σε δύο διαφορετικά «επεισόδια», στη διάρκεια των οποίων μεγάλες ομάδες εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που μετανάστευαν από την Αφρική, αποδεκατίστηκαν από τις αρρώστιες, την πείνα και τους πολέμους, με συνέπεια να μειωθεί δραματικά ο αριθμός των ενηλίκων που γεννούσαν παιδιά, τα οποία επιβίωναν (άρα μειώθηκαν και οι γενετικές παραλλαγές).
Μια άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι η γενετική ποικιλομορφία χάθηκε σταδιακά, χωρίς να μεσολαβήσουν δραματικά γεγονότα, απλώς συνέβη σιγά-σιγά, καθώς μια αρχική ομάδα περίπου 100.000 ανθρώπων (homo sapiens) έφυγε από την Αφρική και άρχισε να εγκαθίσταται σταδιακά σε διάφορα μέρη της Γης, αφήνοντας πίσω της όλο και περισσότερους ανθρώπους σε διαδοχικούς καταυλισμούς.
Η νέα γενετική έρευνα των γενετιστών Γουίλιαμ Άμος και Τζόζεφ Χόφμαν, με τη βοήθεια ειδικού λογισμικού, εξέτασε την ισχύ των δύο ανωτέρω θεωριών (απότομη ή σταδιακή απώλεια της γενετικής ποικιλίας) και κατέληξαν ότι υπάρχουν γενετικά στοιχεία υπέρ της πρώτης θεωρίας, που δείχνουν ότι η πρώτη σοβαρή γενετική ανάσχεση συνέβη στους μετανάστες στη Μέση Ανατολή πριν 50.000 – 60.000 χρόνια και η δεύτερη αργότερα, σε απόσταση 19.000 χλμ., όταν οι πρόγονοί μας διέσχισαν την υπάρχουσα τότε λωρίδα ξηράς στο Βερίγγειο πορθμό, που ένωνε τη Σιβηρία με την Αμερική.
Οι βρετανοί γενετιστές του Κέμπριτζ εκτιμούν ότι τα εμπόδια που συνάντησαν οι μετανάστες (θάλασσες, παγετώνες, βουνά κ.α.) καθ’ οδόν από την Αφρική και μέσω της Μ.Ανατολής, των Ιμαλαϊων και του Βερίγγειου, τους ανάγκασε να αφήσουν πίσω τους το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού τους.
Μόνο μια πολύ μικρότερη ομάδα συνέχισε την πορεία της, παράγοντας νέους απογόνους που αποίκισαν τον πλανήτη και από τους οποίους εμείς καταγόμαστε. Οι κλιματικές αλλαγές, που εμπόδιζαν την έξοδο από την Αφρική, αποτέλεσαν επίσης ένα ακόμα γενετικό εμπόδιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου