Ωροσκοπιο μιας αλλης Πρωτομαγιας

1η Μάη. Εργατική Πρωτομαγιά. Μέρα θύμισης, αγώνων, θυσίας. Μέρα που ο νους και η ψυχή "των κολασμένων της γης" βρίσκεται πέρα από τον Ατλαντικό, στην καρδιά της αμερικάνικης υπερδύναμης, στο προλεταριακό Σικάγο. Εκεί που οι μορφές του Αυγούστου Σπιζ και των συντρόφων του έγιναν θρύλος για να μείνουν αξεπέραστες στον αιώνιο χρόνο της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας. Εκεί που απολογούμενος μπροστά στους δυνάστες δικαστές του υπερασπίστηκε το δίκο των όπου γης εργατών με απαράμιλλο θάρρος λέγοντας ότι "αυτές οι ιδέες δεν είναι πουκάμισο να τις αλλάξεις".

Χρόνια αργότερα, μια άλλη Πρωτομαγιά, "χαρά Θεού", το 1944, 200 Έλληνες πατριώτες, που δεν άλλαξαν κι αυτοί τις ιδέες τους, θα ποτίσουν με το αίμα τους το Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Ήταν κρατούμενοι στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, οι περισσότεροι εξόριστοι, Ακροναυπλιώτες και Αναφιώτες Κομμουνιστές, που τους παρέδωσε στο γερμανικό καταχτητή η 4 Αυγουστιανή Κυβέρνηση, και άλλοι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης.

Η εκτέλεσή τους έγινε σε αντίποινα για το θάνατο ενός Γερμανού στρατηγού και 3 συνοδών του σε μάχη με τους αντάρτες στους Μολάους, λίγες μέρες νωρίτερα.

Η μέρα της εκτέλεσης, η Πρωτομαγιά, δεν επιλέχθηκε τυχαία. Ο φασίστας καταχτητής ήθελε να δώσει ένα μεγάλο τρομοκρατικό μήνυμα, εκτελώντας τον ανθό του επαναστατικού και εργατικού κινήματος. Τους διάλεξε έναν έναν, όπως διάλεξε και για τόπο εκτέλεσης τη λεβεντομάνα Καισαριανή.

Ανάμεσά τους κι ο Ναπολέων Σουκατζίδης, διερμηνέας των Γερμανών. Όταν ακούστηκε το όνομά του ο Γερμανός Διοικητής του λέει "όχι, όχι, εσύ Ναπολέων" (για τις ανάγκες της υπηρεσίας). Κι εκείνος απάντησε σαν ήρωας "Δέχομαι τη ζωή... μόνο αν η θέση μου μείνει κενή". Ο Ναπολέων πήρε το δρόμο προς το θάνατο και κέρδισε την αιωνιότητα στις καρδιές του ελληνικού λαού, έγινε σύμβλο αγώνα και θυσίας, έγινε θρύλος.

Είκοσι - είκοσι στέκονται ορθοί στο εκτελεστικό απόσπασμα. Τα πτώματα φορτώνονται στα γερμανικά καμιόνια και κοκκινίζουν οι δρόμοι της Καισαριανής από το αχνιστό αίμα των παλικαριών. Οι γυναίκες ραίνουν με λουλούδια τους αιματοβαμμένους δρόμους και με το μπαμπάκι φέρνουν το αίμα στα εικονίσματα. Κι οι ποιητές υμνούν: "Πέσε στα γόνατα, προσκύνα το πανάγιο χώμα/...όποιος και να 'σαι, όθε και να 'σαι κι ό,τι άνθρωπος να 'σαι/πρότερο, αν είσαι΄του λαού ξωμάχος, χειρομάχος, φτωχόπαιδο, που αθέλητα σε βάλαν να καρφώσεις/τον αδελφό σου αντίκρα σου - με μάνα εσύ κι εκείνος!/Ετούτη η μάντρα αγνάντια σου το σύνορο του κόσμου./Σ' αυτών απάνου βρόντηξαν ο Διγενής κι ο Χάρος... (Κ. Βάρναλης)

"Εδώ πέσαμε. Παιδιά του λαού. Γνωρίζετε γιατί/ Γυμνοί κατάσαρκα φορώντας τις σημαίες /η Ελλάδα τις έραψε με ουρανό και άσπρο κάμποτο/Ακούσατε τις ομοβροντίες στα μυστικόφωτα αττικά χαράματα/

Είδατε τα πουλιά που πέταξαν αντίθετα στις σφαίρες/αγγίζοντας με τα φτερά τους τον ανατέλλοντα πυρφόρου/Είδατε τα παράθυρα της γειτονιάς ν' ανοίγουν στο μέλλον. Εμείς /μερτικό δε ζητήσαμε. Τίποτα. Μόνον / θυμηθείτε το αν η ελευθερία / δε βαδίσει στα χνάρια του αίματός μας / εδώ θα μας σκοτώνουν κάθε μέρα. Γεια σας". (Γ. Ρίτσος).