«Η επιστήμη απαιτεί απόλυτη τιμιότητα», δήλωνε το 1974 ο νομπελίστας φυσικός Ρόμπερτ Φέινμαν, υπογραμμίζοντας ότι οι ερευνητές πρέπει να δημοσιεύουν όλα τα αποτελέσματα της μελέτης τους και όχι επιλεκτικά τις πληροφορίες εκείνες που κατευθύνουν τις κρίσεις προς τη μία και όχι προς την άλλη κατεύθυνση.
Κρίνοντας από τις διογκούμενες ενδείξεις περί μεροληπτικών δημοσιεύσεων που αφορούν τα νέα φάρμακα, φαίνεται ότι οι φαρμακοβιομηχανίες κωφεύουν και «χειραγωγούν» την πληροφόρηση για τα νέα φάρμακα.
Πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας-Σαν Φρανσίσκο, της οποίας μέρος δημοσιεύθηκε στον Economist, και ολόκληρη στο περιοδικό PLoS Medicine επιβεβαίωσε τη «χειραγώγηση» (όπως και έρευνες στο παρελθόν) αποκαλύπτοντας, μάλιστα, ότι έρευνες με θετικά κλινικά αποτελέσματα για ένα φάρμακο έχουν πενταπλάσιες πιθανότητες να δημοσιευθούν στα ιατρικά περιοδικά.
Οπως εξηγεί η επικεφαλής, δρ Λίζα Μπέρο, η έρευνα βασίστηκε σε σύγκριση των στοιχείων για τα νέα φάρμακα που, από τη μία, οι φαρμακευτικές καταθέτουν στην αρμόδια για τις εγκρίσεις αδειών κυκλοφορίας νέων προϊόντων Υπηρεσία Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA) των ΗΠΑ και, από την άλλη, σε αυτά που τελικά οι εταιρείες δημοσιεύουν στα ιατρικά περιοδικά. Σύμφωνα με τον αμερικανικό νόμο, τα στοιχεία στην FDA πρέπει να είναι πλήρη, ενώ οι εταιρείες αποφασίζουν οι ίδιες, εάν και πόσα από αυτά τα στοιχεία θα δημοσιεύσουν αργότερα στα επιστημονικά περιοδικά.
Χάσμα στην ενημέρωση
Θεωρητικά δεν θα έπρεπε να υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην ενημέρωση που φτάνει στις αρχές και σ' αυτή που φτάνει στα ιατρικά περιοδικά. Στην πράξη όμως, όπως διαπίστωσε η έρευνα, υπάρχει μεγάλο χάσμα.
Μόνο τα 3/4 των ερευνών για τις κλινικές δοκιμές νέων φαρμάκων δημοσιεύονται, ενώ το άλλο 1/4 δεν δημοσιεύεται ποτέ. Επίσης, οι έρευνες με θετικά κλινικά αποτελέσματα για ένα φάρμακο έχουν πενταπλάσιες πιθανότητες να δημοσιευθούν σε σχέση με όσες καταλήγουν σε αρνητικό πόρισμα.
Ειδικοί του τομέα της φαρμακοβιομηχανίας υποστηρίζουν ότι υπάρχουν αρκετές αθώες εξηγήσεις. Για παράδειγμα, ένας ερευνητής που εργάζεται σκληρά για να «φτιάξει ένα όνομα» στον χώρο της φαρμακοβιομηχανίας, συχνά επιλέγει να δημοσιεύσει μελέτες με θετικά αποτελέσματα για ένα νέο φάρμακο και όχι μελέτες με αρνητικά δεδομένα, καθώς αυτές ισοδυναμούν με ερευνητική αποτυχία. Από την πλευρά της, η δρ Μπέρο τονίζει ότι ότι η μη δημοσίευση αποτελεί ουσιαστικά απόκρυψη, οδηγώντας τους γιατρούς σε ελλιπή ενημέρωση και σε υπονόμευση στην επιλογή φαρμάκων.
Σύμφωνα με τον Economist, οι έρευνες με θετικά κλινικά αποτελέσματα για ένα φάρμακο έχουν πενταπλάσιες πιθανότητες να δημοσιευθούν σε σχέση με όσες καταλήγουν σε αρνητικό πόρισμα... (φωτ. Ass. Press) |
Οπως εξηγεί η επικεφαλής, δρ Λίζα Μπέρο, η έρευνα βασίστηκε σε σύγκριση των στοιχείων για τα νέα φάρμακα που, από τη μία, οι φαρμακευτικές καταθέτουν στην αρμόδια για τις εγκρίσεις αδειών κυκλοφορίας νέων προϊόντων Υπηρεσία Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA) των ΗΠΑ και, από την άλλη, σε αυτά που τελικά οι εταιρείες δημοσιεύουν στα ιατρικά περιοδικά. Σύμφωνα με τον αμερικανικό νόμο, τα στοιχεία στην FDA πρέπει να είναι πλήρη, ενώ οι εταιρείες αποφασίζουν οι ίδιες, εάν και πόσα από αυτά τα στοιχεία θα δημοσιεύσουν αργότερα στα επιστημονικά περιοδικά.
Χάσμα στην ενημέρωση
Θεωρητικά δεν θα έπρεπε να υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην ενημέρωση που φτάνει στις αρχές και σ' αυτή που φτάνει στα ιατρικά περιοδικά. Στην πράξη όμως, όπως διαπίστωσε η έρευνα, υπάρχει μεγάλο χάσμα.
Μόνο τα 3/4 των ερευνών για τις κλινικές δοκιμές νέων φαρμάκων δημοσιεύονται, ενώ το άλλο 1/4 δεν δημοσιεύεται ποτέ. Επίσης, οι έρευνες με θετικά κλινικά αποτελέσματα για ένα φάρμακο έχουν πενταπλάσιες πιθανότητες να δημοσιευθούν σε σχέση με όσες καταλήγουν σε αρνητικό πόρισμα.
Ειδικοί του τομέα της φαρμακοβιομηχανίας υποστηρίζουν ότι υπάρχουν αρκετές αθώες εξηγήσεις. Για παράδειγμα, ένας ερευνητής που εργάζεται σκληρά για να «φτιάξει ένα όνομα» στον χώρο της φαρμακοβιομηχανίας, συχνά επιλέγει να δημοσιεύσει μελέτες με θετικά αποτελέσματα για ένα νέο φάρμακο και όχι μελέτες με αρνητικά δεδομένα, καθώς αυτές ισοδυναμούν με ερευνητική αποτυχία. Από την πλευρά της, η δρ Μπέρο τονίζει ότι ότι η μη δημοσίευση αποτελεί ουσιαστικά απόκρυψη, οδηγώντας τους γιατρούς σε ελλιπή ενημέρωση και σε υπονόμευση στην επιλογή φαρμάκων.
ΙΩΑΝΝΑ ΝΙΑΩΤΗ (Πηγές: www.economist.com, Reuters, ΑΠΕ)
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 09/12/2008
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου