Από τη Νέα Τάξη Πραγμάτων, στον νέο «Ψυχρό Πόλεμο

Από τη Νέα Τάξη Πραγμάτων, στον νέο «Ψυχρό Πόλεμο

Του ΧΡΟΝΗ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΥ

Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών και διετέλεσε καθηγητής για πολλά χρόνια σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ

Οταν τελείωσε ο Ψυχρός Πόλεμος με την αυτοδιάλυση του σοβιετικού μπλοκ, οι «νικητές» του αναλώθηκαν σε διθυράμβους που ως αντικείμενό τους είχαν την υποτιθέμενη αναγέννηση της διεθνούς τάξης. Διακήρυσσαν, ότι στο εξής δεν θα υφίσταται η σύγκρουση για το πολιτικό σύστημα οργάνωσης των κοινωνιών και ότι οι χώρες θα συνεργάζονται ειρηνικά ως μέλη μιας ενιαίας και ενωμένης διεθνούς κοινότητας.

Ρητόρευαν, πως η οικονομία θα αντικαθιστούσε την πολιτική, αντικαθιστώντας παράλληλα τη σύγκρουση και τον πόλεμο με την αρμονία και την ευημερία. Το απόφθεγμα της «παλιάς» διεθνούς τάξης «το κέρδος σου, είναι απώλειά μου», πιο γνωστό στις διεθνείς σχέσεις ως «παίγνιο μηδενικού αθροίσματος», θα το αντικαθιστούσε ένα καινούργιο: «Πρέπει να χάνουμε ή να κερδίζουμε όλοι μαζί» στη «νέα τάξη πραγμάτων».

Είναι αδύνατον να μην μειδιάσει κανείς ειρωνικά όταν συλλογιστεί πώς εξελίχθηκε ο μεταψυχροπολεμικός κόσμος και με έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο να αποτελεί ήδη μια οδυνηρή πραγματικότητα.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας από την κατάρρευση του σοβιετικού μπλοκ γίναμε μάρτυρες της αποσύνθεσης των «εθνών» της Βοσνίας, της Σρι-Λάνκα και της Ρουάντα. Είδαμε το ξέσπασμα βίαιων συγκρούσεων σε πολλά μέρη της πρώην Σοβιετικής Ενωσης και της Ασίας -με πολεμοκάπηλους, ημιμαθείς επαρχιώτες της ελεύθερης αγοράς να αναλαμβάνουν τα σκήπτρα της εξουσίας- τις παράνομες επιθέσεις σε Ιράκ και Γιουγκοσλαβία, τη μετατροπή του ΟΗΕ σε βραχίονα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Επίσης την εξάπλωση των πυρηνικών όπλων, την εκρηκτική διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των πλουσίων και φτωχών χωρών, τη μαζική περιβαλλοντική καταστροφή και την αναζωπύρωση των εξοπλισμών.

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης δεκαετίας, στη Νέα Τάξη πραγμάτων είδαμε το μίσος ανθρώπων για τις ΗΠΑ να ανοίγει μια νέα σελίδα στην ιστορία των συγκρούσεων, και τις ΗΠΑ με τη σειρά τους να καλούν όλες τις χώρες σε μια διεθνή σταυροφορία ενάντια στην τρομοκρατία, και με την πολιτική τους στάση να εξευτελίζουν κάθε δημοκρατικό δικαίωμα και να καταπατούν κάθε αρχή του Διεθνούς Δικαίου. Γίναμε μάρτυρες παράνομων πολέμων ενάντια στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και τον κόσμο να αγωνιά αν θα αποφύγει έναν νέο πόλεμο από τους πολεμοχαρείς ηγέτες μιας αυτοκρατορίας σε πτώση.

Η κατάρρευση των δομών του Ψυχρού Πολέμου δεν οδήγησε σε αλλαγή της διεθνούς συμπεριφοράς των κρατών. Η πολιτική της ισχύος εξακολούθησε να καθορίζει τους όρους της στρατηγικής την οποία τα έθνη χρησιμοποιούσαν για την επιδίωξη των συμφερόντων τους, κατάσταση που σίγουρα χειροτέρεψε με την ιμπεριαλιστική αλαζονεία των ΗΠΑ ως η μοναδική κυρίαρχος δύναμη του παιχνιδιού. Το πλέον πειστικό αποδεικτικό στοιχείο είναι πως σε παγκόσμια κλίμακα η «όρεξη» των χωρών για οπλικά συστήματα είναι μεγαλύτερη από ποτέ, με τις ετήσιες δαπάνες για παγκόσμιο στρατιωτικό εξοπλισμό να ξεπερνούν το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, με το 45% να αναλογεί φυσικά στις ΗΠΑ. Η δε διεθνής κοινότητα δεν έχει τον παραμικρό λόγο για τις δαπάνες, την κατασκευή και το εμπόριο των όπλων, ούτε καν για περιοχές έντασης και σύγκρουσης.

Η Νέα Τάξη Πραγμάτων ήταν εξ αρχής μια απάτη. Αποτέλεσε αντανάκλαση της ιδεολογικοποιημένης αιτιολογίας της μόνης -πλέον- υπερδύναμης (η άλλη, ως εκπρόσωπος των συγκεντρωτικών καθεστώτων του 20ού αιώνα κατέρρευσε έχοντας χάσει κάθε νομιμότητα), η οποία προετοίμαζε το έδαφος για να κατοχυρώσει την παγκόσμια στρατιωτική, πολιτική, οικονομική και πολιτιστική της κυριαρχία. Ουδέποτε έγινε η οποιαδήποτε προσπάθεια για την αναδόμηση μιας κανονιστικής τάξης πραγμάτων στηριζόμενη στο Διεθνές Δίκαιο και στους στόχους της παγκόσμιας διακυβέρνησης. Απλά οι ΗΠΑ διασκέλιζαν τον κόσμο ως νέα Ρώμη.

Οπως όμως συμβαίνει σε κάθε αξιόλογη χολιγουντιανή κινηματογραφική ταινία, η εικόνα της Νέας Παγκόσμιας Τάξης ήταν τόσο ισχυρή που γοήτευσε και υπνώτισε τους ούτως ή άλλως ευαίσθητους ανθρώπους. Πολλοί εξ αυτών στον δυτικό κόσμο και σχεδόν όλοι στο πρώην «ανατολικό μπλοκ» εναπόθεσαν τις ελπίδες τους στο όραμά της, στην επικείμενη «Ευτυχία της Παγκοσμιοποίησης», όπως τη χαρακτήρισε ο ιεροκήρυκας της ελεύθερης αγοράς, ο Alain Minc, και συμπεριφέρθηκαν σαν να ήταν οι ιδεολογίες και οι αξίες που πρέσβευαν οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης, ο ,3+ι θεμελιώδεις αρχές που καθορίζουν την αμερικανική πολιτική πρακτική.

Με τις δραματικές εξελίξεις στη Γεωργία, αποτέλεσμα της εμμονής των ΗΠΑ να αναπτύξουν στρατιωτικές υποδομές γύρω από τη Ρωσία ώστε να ελέγχουν τη ροή του πετρελαίου από την Κασπία Θάλασσα και να περιορίσουν γενικότερα την επιρροή της Μόσχας στον Καύκασο, ολοκληρώνεται και το τελευταίο κεφάλαιο της περιβόητης Νέας Τάξης Πραγμάτων. Με την ανασύσταση της οικονομίας και του κράτους, η Ρωσία είναι πλέον σε θέση να δώσει τις δέουσες απαντήσεις, όπως χαρακτηριστικά είχε προειδοποιήσει ο Πούτιν σε ομιλία του στο Κρεμλίνο κατά τον επίσημο εορτασμό των ενόπλων δυνάμεων στις 23 Φεβρουαρίου, σ' αυτούς που επιθυμούν την περικύκλωσή της.

Goodbye New World Order. Hello Cold War ΙΙ.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 02/09/2008