| . |
-Πώς και πότε ξεκινήσατε να ασχολείσθε με το ραδιόφωνο κύριε Παπαστεφάνου;
-Tο ραδιόφωνο είναι μία εφεύρεση του αιώνα που φεύγει. Το 1920 έγιναν οι πρώτες πειραματικές εκπομπές και το 1928 ο πρωτοπόρος Χρήστος Τσιγγιρίδης άνοιξε στη Θεσσαλονίκη τον πρώτο πειραματικό σταθμό για την Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Έναν σταθμό που διατηρήθηκε ως το 1947 και τον έκλεισε το ΕΙΡ (Ελληνικό Ιδρυμα Ραδιοφωνίας). Ο επίσημος ραδιοφωνικός σταθμός άνοιξε το 1938. Εγώ ήμουν από τα προνομιούχα παιδιά αστικής καταγωγής που είχαν ραδιόφωνο μέσα στο σπίτι. Αποτέλεσμα ήταν ότι από την πρώτη στιγμή που άρχισα να συνειδητοποιώ τον κόσμο συνειδητοποίησα και τη μαγεία του ραδιοφώνου. Ήταν για μένα το πιο γοητευτικό, το πιο μαγικό έπιπλο του σπιτιού... Aπό την επαφή αυτή μου "καρφώθηκε" η ιδέα του να δουλέψω στο ραδιόφωνο χωρίς βέβαια να πιστεύω ότι θα τα καταφέρω. Πάντως όταν με ρωτούσαν τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις στα 9 χρόνια μου έλεγα: "...Εκφωνητής του ραδιοφώνου".
-Πότε έγινε το όνειρο πραγματικότητα;
-Έγινε πραγματικότητα στα 18 μου χρόνια. Μόλις είχα τελειώσει το Βαρβάκειο και είχα μπει στη Νομική Σχολή, συνάντησα τον μοιραίο άνθρωπο της ζωής μου...την Φραγκίσκη Καρόρι, που εκείνη την εποχή ήταν από τα πολύ σημαντικά πρόσωπα του ραδιοφώνου. Η Φραγκίσκη Καρόρι δημιούργησε μαζί με άλλους το Δεύτερο πρόγραμμα. Αυτοί οι άνθρωποι δημιούργησαν κατά κάποιο τρόπο εκείνη την περίοδο σχολή ραδιοφώνου. Η συγκεκριμένη γυναίκα είχε την νοοτροπία της δασκάλας και χαιρόταν να ανακαλύπτει νέους ανθρώπους και να τους διδάσκει... Μετά από ένα τηλεφώνημα που της έκανα σαν ακροατής μιας εκπομπής και ύστερα από μια εξονυχιστική ανάκριση που μου έκανε η Φραγκίσκη Καρόρι μου είπε πολύ απλά ότι της κάνω για το ραδιόφωνο και με ρώτησε: "Θέλεις να έρθεις να δουλέψεις μαζί μας;" Ήταν το όνειρο της ζωής μου...!
-Πως αντέδρασαν στην απόφασή σας αυτή οι γονείς σας;
-Οι γονείς μου το αντιμετώπισαν με φοβερή κατανόηση και όχι μόνο δεν με εμπόδισαν αλλά το δέχθηκαν με πολύ ενδιαφέρον γιατί με εμπιστεύονταν. Ο μόνος όρος που μου είχε βάλει ο πατέρας μου ήταν να φέρω το δίπλωμα της Νομικής - το οποίο και τους έφερα... Έτσι λοιπόν το 1960 ξεκίνησα να δουλεύω στο ραδιόφωνο όταν τότε το Κρατικό Ραδιόφωνο είχε κιόλας 22 χρόνια ζωής στην Ελλάδα.
-Μιλήστε μου για την πρώτη εκπομπή που κάνατε στο ραδιόφωνο κ. Παπαστεφάνου;
- ...Πρέπει να σας πω ότι είμαι από τους ελάχιστους Έλληνες που ξεκίνησε να δουλεύει υπογράφοντας σύμβαση, η οποία έλεγε ότι δεν θα διεκδικούσα καμιά αποζημίωση για δύο μήνες αλλά αντίθετα θα δούλευα δοκιμαστικά χωρίς ωράρια και χωρίς συμφωνίες.... Από το πρώτο 20ήμερο κιόλας πέρασα με επιτυχία αυτές τις εξετάσεις. Την σύμβαση αυτή την υπέγραψα στο τέλος του διμήνου όταν έκανα μια εκπομπή με τίτλο "Μουσική Παρέλαση", όπου έπρεπε μέσα σε μια ώρα να παρελάσουν 60 μουσικά κομμάτια. Αυτή ήταν η πρώτη μου εκπομπή, την οποία έκανα κάθε Κυριακή απόγευμα. Θα ήταν 20 μέρες περίπου που είχα μπει στο ραδιόφωνο ως μαθητευόμενος όταν με φώναξε στο γραφείο του ο τότε Γενικός Διευθυντής της Ραδιοφωνίας Πύρρος Σπυρομίλιος στον οποίο χρωστάμε το γεγονός ότι τα ρεμπέτικα τραγούδια που μέχρι τότε απαγορεύονταν άρχισαν να παίζονται στο ραδιόφωνο, τα πρώτα φεστιβάλ τραγουδιού που έγιναν στην Ελλάδα 1959-’60-’61, καθώς και την προώθηση της επανάστασης στο ελληνικό τραγούδι που εκείνη την εποχή εκπροσωπούσε ο Χατζηδάκης - προσωπικός φίλος του Σπυρομίλιου. Αυτός ο άνθρωπος λοιπόν μετά την πρώτη μου εκπομπή με φώναξε το γραφείο του για να μου πει ότι διαθέτω φαντασία, γνώσεις, γούστο και μνήμη. Όλα αυτά τα οποία χρειάζεται ένας καλός παραγωγός. Εγώ σε αυτά τα χρήσιμα στοιχεία θα προσέθετα προσωπικότητα, και γοητεία καθώς επίσης το ότι μπροστά στο μικρόφωνο πρέπει να είναι ο εαυτός του...
- Ποια ήταν η συνέχεια αυτής της πορείας σας στο ραδιόφωνο;
- Άρχισα να κάνω πάρα πολλές εκπομπές. Η πιο επιτυχημένη εκπομπή μου -ένα δικό μου δώρο στο Β’ Πρόγραμμα - το "ΚΑΛΗΣΠΕΡΑ κ. ΕΝΤΙΣΟΝ". Η εκπομπή αυτή ξεκίνησε το Μάιο του 1977 και κράτησε 16,5 χρόνια. Τα θέματά της βασίζονταν σε διάφορα πειραματικού τύπου προγράμματα που είχα κάνει στο ξεκίνημά μου... Από πολύ μικρός είχα κάνει εκπομπές με τίτλο "ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ". Κι αυτό όχι γιατί είχα πράγματα να νοσταλγώ. Ποτέ δεν έκανα εκπομπές με βάση την νοσταλγία. Πάντα με ενδιέφερε η ιστορία. Πιστεύω ότι αυτό με ενδιέφερε και στις εκπομπές που έκανα αργότερα στην τηλεόραση. Πάντα μου άρεσε να ψάχνω και να μαθαίνω για την ιστορία της μουσικής. Αυτό το κάνω μέχρι σήμερα. Στην τελευταία μου εκπομπή στην τηλεόραση έκανα μια σειρά από 90 μονόλεπτα στο ΜΕGA που διηγούνται την ιστορία του τραγουδιού μέχρι τις μέρες μας.
-Τι αισθάνεστε όταν "παίζετε" με την δισκοθήκη σας;
-Καταρχήν είναι πολύ σημαντικό ότι ξέρω τη δισκοθήκη μου απέξω και ανακατωτά και μπορώ σε πολύ μικρό διάστημα να βρω αυτό που θέλω. Θυμάμαι πολλά πράγματα, το εξώφυλλο, τη σειρά των τραγουδιών... Αυτό όπως που ζητάει το δικό μας το επάγγελμα είναι να μπορείς να συνδέεις τα ασύνδετα... Δηλαδή, χρειάζομαι να μου πείτε έναν καλλιτέχνη., ένα τραγούδι ή ένα θέμα από τον στίχο και εγώ αμέσως να μπορώ να σας παραπέμψω σε άπειρα άλλα συγγενή τραγούδια ή είδη μουσικής. Αυτό είναι ένα παιχνίδι το οποίο το αποκτάς με την πείρα και με την τριβή. Το αποκτάς όταν περνούν τα χρόνια και είσαι κύριος γνώστης όλου του υλικού που διαθέτεις. Ο καλός παραγωγός δεν πρέπει να έχει όρια πρέπει να είναι απλωμένος να μπορεί αλλά και να θέλει να "δοκιμάζει" νέα είδη, νέους καλλιτέχνες, νέες δουλειές. Διότι όλα αυτά επικοινωνούν μεταξύ τους. Είναι σαν συγκοινωνούντα δοχεία.
-Ποια ήταν η πιο αγαπημένη σας δουλειά;
- ...Το "ΚΑΛΗΣΠΕΡΑ κ. ΕΝΤΙΣΟΝ" σαφώς με εκπροσωπεί γιατί μου έδωσε την ευκαιρία όλα αυτά τα χρόνια που κράτησε η εκπομπή να "απλωθώ" σε όλο το ρεπερτόριο. Η εκπομπή ξεκινούσε από πολύ παλιά για να φτάσει στο σήμερα. Έτσι μέσα εκεί μπορούσαν να γίνουν πάρα πολλές αναφορές σε όλα τα είδη μουσικής. Νομίζω ότι η συγκεκριμένη δουλειά ήταν ένα πρόγραμμα που το ευχαριστήθηκα πολύ όσα χρόνια το έκανα.
-Ποιοι καλλιτέχνες σας συγκίνησαν ή αν θέλετε σας στιγμάτισαν με την προσωπικότητά τους, με τη δουλειά τους;
-...Τα πρόσωπα αυτά τα έζησα κυρίως μέσα από τη δουλειά μου στην τηλεόραση και όχι στο ραδιόφωνο. Στο ραδιόφωνο η σχέση της δικής μου της δουλειάς αλλά και άλλων παραγωγών της εποχής εκείνης, όπως: ο Γιάννης Πετρίδης, ο Νίκος Μαστοράκης, ήταν μια ερωτική σχέση με δίσκους μας... Μια ερωτική σχέση που λειτούργησε θετικά σε όλους εμάς αλλά και το ραδιόφωνο. Αυτό που έκανα στα πρώτα χρόνια της καριέρας μου σε σχέση με καλλιτέχνες μέσα από το ραδιόφωνο ήταν να ανακαλύπτω ταλέντα. Δηλαδή, η πρώτη ραδιοφωνική παρουσίαση του Σταύρου Ξαρχάκου έγινε από μένα το 1962. Όταν ο Σταύρος δεν είχε κάνει καμία δισκογραφική δουλειά. Είχε κάνει μόνο τα "Κόκκινα Φανάρια" στο θέατρο και δύο ακόμη επιτυχίες. Ο Σταύρος το θυμάται πάντα αυτό. Επίσης η πρώτη παρουσίαση του Γιάννη Σπανού με τους γαλλικούς του δίσκους που είχε φέρει από το Παρίσι τότε...
-Πως αισθάνεστε σήμερα που το βινύλιο μετατράπηκε σε CD;
- ...Κοιτάξτε εγώ δεν δένομαι συναισθηματικά με τα πράγματα. Στο βινύλιο μου άρεσαν τα εξώφυλλα των δίσκων όπως και η διαδικασία να βγάλεις το δίσκο μέσα από το εξώφυλλο αλλά κυρίως ότι το εξώφυλλο ήταν ευανάγνωστο. Δεν χρειαζόσουν μεγεθυντικό φακό για να διαβάσεις τα γράμματα. Επιπλέον στο βινύλιο όταν το εξώφυλλο ήταν καλό φάνταζε, ήταν στις διαστάσεις που μπορούσε να φανεί... Από κει και πέρα όμως και το CD έχει τις δικές του ευκολίες. Δηλαδή, με τη χρήση ενός τηλεκοντρόλ να επιλέξεις το κομμάτι που θέλεις ή να ακούς για 70 λεπτά κλασική μουσική χωρίς να σηκώνεσαι κάθε 20 λεπτά να αλλάζεις όψη...Αυτά είναι πολύ μεγάλη ευκολία. Συν και το γεγονός ότι το CD έχει καλύτερη ακουστική απόδοση. Αν και δεν με ενοχλούσαν τα σκράτς που άκουγα από τους δίσκους είμαι απόλυτα συμφιλιωμένος με το καινούργιο ραδιόφωνο αλλά και με τις όποιες τεχνολογικές αλλαγές έχουν γίνει πάνω στον τομέα αυτό. Απλώς είμαι ευτυχής που λόγω ηλικίας πρόλαβα να ζήσω και αυτές τις "άλλες ημέρες" ραδιοφώνου. Μεγαλώνοντας με ένα ραδιόφωνο ή αλλιώς με ένα τραζίνστορ κάτω από το μαξιλάρι, στο αυτί μου αφομοίωσα, έκανα δικές μου, ευχαριστήθηκα, αγάπησα πάρα πολλούς τύπους εκπομπών. Είμαι ευχαριστημένος που τα έζησα, τα βίωσα όλα αυτά. Τότε το ραδιόφωνο για όλους ήταν ένα μαγικό κουτί. Παραδείγματος χάρη, ακούγοντας μια θεατρική παράσταση εκείνα τα χρόνια στο ραδιόφωνο με τις φωνές των ηθοποιών αλλά και την ατμόσφαιρα που έφτιαχνε ο σκηνοθέτης μπορούσες να φτιάχνεις με το μυαλό σου τοπία, σκηνικά. Δηλαδή, ο ίδιος ήσουν ακροατής και δημιουργός. Υπήρχαν εκπομπές που πραγματικά σε ταξίδευαν. Κατάφερναν να σε απογειώσουν από την καθημερινότητά σου....
-Τι συμβουλές θα δίνατε στα νέα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με τη δουλειά σας;
- Αυτό που τους λεω είναι να μην απορρίπτουν το εμπορικό είδος του τραγουδιού αλλά και να μην το μονοπωλούν. Πρέπει δηλαδή η παιδεία των ανθρώπων που κάνουν ραδιόφωνο να είναι τόσο ευρεία που θα πρέπει να έχουν υιοθετήσει πολύ καλά αυτό που λέμε, ποιότητα ώστε να επιτρέπουν στον εαυτό τους, να κάνουν ανοίγματα παντού... Γι’ αυτό πάντα λεω στα παιδιά που διδάσκω ραδιόφωνο ότι: "...Θα έπρεπε να ξέρουν τουλάχιστον όσα χωράει μια εφημερίδα αν δεν μπορούν να ξέρουν όσα χωράει ένα λεξικό..." Αυτός δηλαδή που κάνει τη δουλειά τη δική μας πρέπει να ξέρει πάρα πολλά πράγματα και να τα ξέρει όχι ως νεοφώτιστος - που τα έμαθε χθες - αλλά έχοντας ξεκινήσει πολύ νωρίς όπως ξεκίνησα εγώ αλλά και ένα σωρό άλλοι σαν και μένα.
-Πως βλέπετε να διαγράφεται το μέλλον του ραδιοφώνου κ. Παπαστεφάνου;
- ...Ασφαλώς από πλευράς τεχνολογίας δεν μπορώ να γνωρίζω. Πιστεύω όμως ότι το ραδιόφωνο και η τηλεόραση ως μέσα επικοινωνίας θα παραμείνουν ζωντανά αρκετά χρόνια μέχρι εως ότου βρεθεί ένα άλλο υποκατάστατό τους, το οποίο δεν ξέρω και αν θα βρεθεί. Από κει και πέρα ανάλογα με τις ανάγκες κάθε εποχής αλλά και του κοινού φαντάζομαι ότι θα προσαρμόζεται το ραδιόφωνο. Γενικά νομίζω ότι το μέλλον του θα είναι λαμπρό όπως είναι το παρόν του αλλά και το παρελθόν του.
-Ποιες είναι οι προϋποθέσεις κατά τη γνώμη σας αλλά και την πείρα που διαθέτετε στο αντικείμενο αυτό που πρέπει να πληρούν οι άνθρωποι που δουλεύουν στο ραδιόφωνο;
-Το να βγαίνει στο μικρόφωνο οποιοσδήποτε και λεει οτιδήποτε το είχαμε ζήσει ως εμπειρία και στα πρώτα χρόνια του θεατρικού ραδιοφώνου. Από κει και πέρα αυτή η ανεμελιά που υπάρχει, η έλλειψη φροντίδας στην εκφορά του λόγου, νομίζω πως είναι ένα γενικότερο πρόβλημα που δεν έχει σχέση μόνο με το ραδιόφωνο. Αυτό έρχεται πάντα σε συνάρτηση με την οικογένεια αλλά και το σχολείο, όπου εκεί αγνοούν παντελώς τους βασικούς κανόνες της ελληνικής γλώσσας. Κανόνες προφοράς έχει και η ελληνική γλώσσα απλώς δεν τους δίνουμε πια τη σημασία που θα έπρεπε. Ξέρετε αυτούς τους κανόνες για τους εφαρμόζετε στην δουλειά σας πρέπει να τους εφαρμόζετε στην προσωπική σας ζωή, στην καθημερινή κουβέντα σας. Πιστεύω, λοιπόν ότι όλα αυτά τα φαινόμενα που κατά καιρούς παρατηρούμε είναι καθαρά θέμα εκπαίδευσης και εξάσκησης.
-Τελικά στη δουλειά που κάνετε μπορούν να συνυπάρξουν το μεράκι, η μαγεία και ο επαγγελματισμός;
- ... Πιστεύω ότι η λέξη επαγγελματισμός, όπως την εννοώ εγώ τα περιλαμβάνει όλα. Εκεί μέσα περικλείεται το μεράκι, η γνώση, ο ενθουσιασμός, η συνέπεια, το ψάξιμο και η αυστηρότητα απέναντι στον εαυτό μας. Πιστεύω, ότι είναι σημαντικό να κοιτάζεις στον καθρέφτη σου και να μπορείς να κάνεις την σκληρότερη κριτική. Σέβομαι πολύ τον επαγγελματία του ραδιοφώνου αλλά όχι με την έννοια του ανθρώπου που απλώς κάνει ένα επάγγελμα αλλά του ανθρώπου που πληροί όλους τους όρους του σωστού, του τέλειου, του υποδειγματικού επαγγελματία.
 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου