Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΑΣΤΡΟΦΥΣΙΚΟΥ
«Στην ESA γίναμε μέλη από... σπόντα»
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στη ΝΑΤΑΣΑ ΜΠΕΡΗ
Με τα μάτια του βλέπει εικόνες που σε μας φαντάζουν... μυθικές. Για τον Ελληνα αστροφυσικό αυτές αποτελούν το βασικό αντικείμενο της έρευνάς του, αφού με τα μεγαλύτερα ραδιοτηλεσκόπια του κόσμου μελετά τη μεσοαστρική ύλη που «ευθύνεται» για τη δημιουργία ήλιων και πλανητικών συστημάτων γύρω απ' αυτούς. Τελείωσε στο Φυσικό Αθηνών και πήρε μάστερ στον Καναδά στη Θεωρία της Σχετικότητας και των Σωματιδίων. Στη συνέχεια, απέκτησε το διδακτορικό του στην Αστροφυσική και έπειτα ετοίμασε τις βαλίτσες του για τα μεγαλύτερα ραδιοτηλεσκόπια του κόσμου: στη Χαβάη, τη Χιλή, το Νέο Μεξικό...
-Το «ημερολόγιο» της ζωής σας διαθέτει πολλούς σταθμούς, αλλά απ' αυτούς βλέπουμε ότι απουσιάζει η Ελλάδα. Δεν έφτασε ακόμη η ώρα;
«Πράγματι, πολλοί και ιστορικοί σταθμοί: το Αστεροσκοπείο της Ολλανδίας στο Λάιντεν, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA - European Space Agency), το Ομοσπονδιακό Πολυτεχνείο της Ζυρίχης, το Τμήμα Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Βόνης και ερευνητικά τηλεσκόπια του κόσμου. Η Ελλάδα, δυστυχώς, είναι δύσκολος σταθμός για καθαρή έρευνα. Πρώτον, γιατί η οποιαδήποτε κυβέρνηση δεν φροντίζει την επιστήμη, γεγονός που αποδεικνύεται και από τον προϋπολογισμό που διαθέτει για την επιστημονική έρευνα -το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ενωση- και, δεύτερον, γιατί η χώρα μας δεν είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού της Αστρονομικής Ερευνας στο Νότιο Ημισφαίριο (ESO- European Organisation for Astronomical Research in the Southern Hemisphere) που θα έδινε μεγαλύτερη πρόσβαση στους Ελληνες αστρονόμους».
-Ναι, αλλά είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA).
«Στην ESA γίναμε μέλη μάλλον από... σπόντα. Ο τρόπος που έγινε δεν έχει καμία σχέση με υποστήριξη της επιστημονικής έρευνας απ' οποιαδήποτε κυβέρνηση μέχρι τώρα. Εγινε περισσότερο γιατί κάποιοι νόμιζαν ότι με αυτόν τον τρόπο θα έβρισκαν μια ωραία αγελάδα να αρμέγουν.
Οταν όμως είδαν ότι η επιστημονική έρευνα είναι βασική δραστηριότητα της ESA, ήταν αργά για να κάνουν πίσω. Ασχέτως όμως με τον τρόπο που έγινε η Ελλάδα μέλος, αυτό θα δώσει μεγάλες ευκαιρίες στους ανθρώπους που θέλουν να δουλέψουν σε τεχνολογικούς τομείς και στην αστρονομία. Γι' αυτό και στο ESO -και γι' αυτό που λέω εύχομαι να διαψευστώ- ή δεν θα γίνουμε ποτέ μέλη ή αυτό θα συμβεί ύστερα από καμιά δεκαριά χρόνια».
-Γιατί το λέτε αυτό;
«Αν ανοίξει κανείς την ελληνική τηλεόραση, θα πάρει την απάντησή του αμέσως. Οταν την ανοίγεις και βλέπεις ουσιαστικά δέκα αστρολόγους να αναλύουν τι κάνει ο Δίας και ο Κρόνος στα ερωτικά του Λάκη, του Σάκη, του Μάκη, καταλαβαίνεις για ποιο λόγο η οποιαδήποτε κυβέρνηση δεν προωθεί επιστημονικά ζητήματα ή δεν επιδιώκει να γίνει μέλος του ESO. Γιατί σκέφτεται: "Και να μην το κάνω δεν θα βγει δα και καμιά τρομερή μερίδα του ελληνικού πληθυσμού να μου πει γιατί δεν το έκανες". Πόσα βιογραφικά του Αρίσταρχου, του Αριστοτέλη, του Αρχιμήδη έχετε δει στην τηλεόραση; Ξέρουμε τα ονόματά τους, αλλά τι πρέσβευαν ούτε που έχουμε ιδέα. Για τα αστρολογικά όμως... μπόλικα πράγματα. Σαν μεσαίωνας εν μέσω τεχνολογικής εποχής. Γι' αυτό και οι αστρονόμοι στην Ελλάδα εργάζονται σε ένα ιδιαίτερα αντίξοο κοινωνικά κλίμα. Υπάρχουν άκομα άνθρωποι που νομίζουν τον αστρονόμο σαν ένα μοναχικό ερευνητή. Σε αντίθεση με την πραγματικότητα, που αστρονόμοι από όλο τον κόσμο συνεργάζονται για την επίτευξη των μεγάλων ερευνητικών προγραμμάτων».
-Μπορεί να μη φαίνονται, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι που ενδιαφέρονται για τις επιστημονικές εξελίξεις. Διαβάζουν, ενημερώνονται, τις παρακολουθούν...
«Βεβαίως και υπάρχουν. Κι αυτή είναι μια γενναία μερίδα του πληθυσμού. Με τις περιοριστικές συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα θα τη χαρακτήριζα και... ηρωική. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που πολλοί Ελληνες αστρονόμοι παραμένουν και εργάζονται στο εξωτερικό, αφού -δυστυχώς- εδώ αν γυρίσεις πιο εύκολα θα βρεις δουλειά ως αστρολόγος απ' ό,τι αν πεις αλήθειες».
-Ας παραμείνουμε στις αλήθειες. Ποιες προκύπτουν από την εξερεύνηση της μεσοαστρικής ύλης;
«Η μεσοαστρική ύλη είναι η ζύμη που φτιάχνει γαλ3πίσω κοιτάς το Σύμπαν τόσο πιο καινούργιο είναι. Οταν λοιπόν κοιτάμε δέκα δισεκατομμύρια έτη φωτός βλέπουμε πώς ήταν πριν από δέκα δισεκατομμύρια χρόνια. Και εκεί βλέπουμε ότι τα αστέρια γίνονται λιγότερα, δεν έχουν δημιουργηθεί ακόμα ήλιοι και η μεσοαστρική ύλη είναι περισσότερη. Και καταλήγουμε στο ότι αν θέλεις να διαβάσεις το βιβλίο του Σύμπαντος, πρέπει να διαβάσεις τις σκοτεινότερες και ψυχρότερες σελίδες του. Εκεί που οι ήλιοι δεν έχουν γίνει ακόμα ή είναι εν τη γενέσει τους. Τα ραδιοτηλεσκόπια στη Χαβάη μαζί με την καινούργια γενιά τηλεσκοπίων, που κατασκευάζονται στη Χιλή, αποτελούν αυτή τη στιγμή την αιχμή του δόρατος για την εξερεύνηση του Σύμπαντος».
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 29/10/2008
